ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Στις εκθέσεις είμαστε άριστοι, το πρόβλημα είναι στην εφαρμογή των εκθέσεων και στη λήψη αποφάσεων. Απολαύστε εκθεση και επιχειρήματα για την αναγκαιότητα Τεχνικής -Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, το ποιό καλό είναι ποιοί υπογράφουν την αιτιολογική έκθεση..... Αθήνα, 19 Δεκεμβρίου 2012 Οι προτείνοντες βουλευτές Ευάγγελος Βενιζέλος Ιωάννης Μανιάτης Χρήστος Αηδόνης Χρήστος Γκόκας Λεωνίδας Γρηγοράκος Πύρρος Δήμας Ιωάννης Δριβελέγκας Βασίλειος Κεγκέρογλου Συμεών Κεδίκογλου Πάρις Κουκουλόπουλος Δημήτριος Κρεμαστινός Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος Αθανάσιος Μωραΐτης Γεώργιος Ντόλιος Παναγιώτης Ρήγας Δημήτριος Σαλτούρος Φίλιππος Σαχινίδης Νικόλαος Σηφουνάκης Θεοδώρα Τζάκρη Κωνσταντίνος Τριαντάφυλλος Αχμέτ Χατζηοσμάν Παρασκευή Χριστοφιλοπούλου Μιχαήλ Χρυσοχοΐδης Απόστολος Κακλαμάνης Γεώργιος Παπανδρέου απολαύστε τους....... Στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής απο- δεικνύουν σοβαρή μείωση του σχολικού πληθυσμού στη δευτεροβάθμια τεχνική – επαγγελματική εκπαίδευση. Οι μαθητές σε ποσοστό 75% επιλέγουν το γενικό λύκειο και σε ποσοστό 25% επιλέγουν τις δομές της επαγγελ- ματικής εκπαίδευσης, ενώ από όσους μαθητές επιλέ- γουν τις σχολικές μονάδες δευτεροβάθμια τεχνική – ε- παγγελματική εκπαίδευση του ΥΠΑΙΘΠΑ μόνο το 17% προτιμά τις ΕΠΑ.Σ.. Οι ΕΠΑ.Σ. ως εκπαιδευτικές μονάδες δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης ενταγμέ- νες στο τυπικό σύστημα εκπαίδευσης ήταν αναμενόμενο να απαξιωθούν λόγω των αντιφάσεων τις οποίες ενέ- χουν ως θεσμός καθότι, αφ’ ενός, δεν παρέχουν απολυ- τήριο λυκείου, αφού στο πρόγραμμα διδασκαλίας δεν περιλαμβάνονται μαθήματα γενικής παιδείας, και, αφ’ ε- τέρου και συναφώς, δεν επιτρέπουν την πρόσβαση των αποφοίτων τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπως ε- πίσης και εξαιτίας του ανορθολογικού διαχωρισμού των ειδικοτήτων μεταξύ ΕΠΑ.Λ. και ΕΠΑ.Σ.. Οι αναποτελεσματικές πολιτικές που ακολουθήθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες στο χώρο της δευτεροβάθμιας τεχνικής – επαγγελματικής εκπαίδευσης, οι συχνές αλ- λαγές και μεταρρυθμίσεις και η έλλειψη επαρκούς ενη- μέρωσης της κοινής γνώμης για τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνική – επαγγελματική εκπαίδευση είναι μερικοί από τους παράγοντες που ευθύνονται για τη σταδιακή απαξίωση της τεχνικής – επαγγελματικής εκ- παίδευσης στη χώρα μας, με αρνητικές συνέπειες στον τομέα της ανάπτυξης, αλλά και στην αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων. Άμεσο αποτέλεσμα αυτής της κατά- στασης είναι η μείωση του μαθητικού δυναμικού στα Ε- ΠΑ.Λ. και στις ΕΠΑ.Σ.. 1.3. Πρόσφατη έρευνα με τίτλο «Αποτύπωση της υφι- στάμενης κατάστασης στα ΕΠΑ.Λ. – ΕΠΑ.Σ.» αναδεικνύ- ει ανάγλυφα τα κύρια αίτια της παθογένειας της δευτε- ροβάθμιας τεχνικής – επαγγελματικής εκπαίδευσης, ό- πως εφαρμόζεται σήμερα, τα οποία είναι τα εξής: α) Ο διαχωρισμός της δευτεροβάθμιας τεχνικής – ε- παγγελματικής εκπαίδευσης σε ΕΠΑ.Λ. και ΕΠΑ.Σ. προ- κάλεσε σύγχυση σε γονείς και μαθητές. Ιδιαίτερα στις Ε- ΠΑ.Σ., η απουσία μαθημάτων γενικής παιδείας και η α- φαίρεση από τους αποφοίτους τους, της προοπτικής συ- νέχισης των σπουδών τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευ- ση, προκάλεσε συρρίκνωση του μαθητικού δυναμικού τους και συνέβαλε στη φθίνουσα πορεία της τεχνικής - επαγγελματικής εκπαίδευσης β) Ο καθορισμός επαγγελματικών δικαιωμάτων για ό- λες τις ειδικότητες και κυρίως η ύπαρξη νομοθετικά κα- τοχυρωμένων επαγγελμάτων εκτιμάται ότι αποτελούν παράγοντες που θα αυξήσουν το κύρος της δευτεροβάθ- μιας τεχνικής – επαγγελματικής εκπαίδευσης. γ) Οι μαθητές σε ποσοστό 41% επιλέγουν την ειδικό- τητά τους και κατ’ επέκταση τα ΕΠΑ.Λ. – ΕΠΑ.Σ., με γνώμονα τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις τους, ενώ σε ποσοστό 37% οι μαθητές – συνήθως μεγαλύτερης ηλι- κίας – επιλέγουν την ειδικότητά τους βάσει των δυνατο- τήτων επαγγελματικής αποκατάστασης που τους προ- σφέρει. Συνεπώς, το νέο τεχνολογικό λύκειο πέρα από τον πρωταρχικό στόχο του να εκπαιδεύει μελλοντικούς επαγγελματίες καλείται παράλληλα να αποτελέσει και μια εναλλακτική εκπαιδευτική διαδρομή του δεύτερου κύκλου της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, για όσους μα- θητές επιθυμούν ένα διαφορετικό τύπο σχολείου, στο ο- ποίο θα μπορούν να αναπτύξουν τις ιδιαίτερες κλίσεις και δεξιότητές τους. δ) Η απόκτηση επαρκών τεχνικών - επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων θεωρείται πολύ σημαντική από τους μαθητές, παράλληλα όμως καταγράφεται και η επι- θυμία ισότιμης πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευ- ση, για όσους μαθητές επιθυμούν επαγγελματική ανέλι- ξη μέσω σπουδών στα Πανεπιστήμια και στα Τεχνολογι- κά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Τ.Ε.Ι.) καθώς στα άλλα ιδρύ- ματα των δύο τομέων της ανωτάτης εκπαίδευσης. ε) Μαθητές, εκπαιδευτικοί και γονείς επισημαίνουν ότι η σύνδεση της τεχνικής – επαγγελματικής εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας έχει καθοριστική σημασία για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας αλλά και για την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. στ) Από την πλευρά των καθηγητών προβάλλεται ως καθολικό αίτημα, η ανάγκη εφαρμογής προγραμμάτων ε- πιμόρφωσης, κυρίως στους τομείς των ειδικοτήτων τους, όπου οι τεχνολογικές και επαγγελματικές γνώσεις αυξάνονται ή μεταβάλλονται συνεχώς. ζ) Καταγράφεται επίσης η ανάγκη αναμόρφωσης των προγραμμάτων σπουδών και η περιοδική επικαιροποίηση των περιεχομένων τους, ώστε να είναι συμβατά με τις τρέχουσες εξελίξεις. η) Η σημασία της επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι ι- διαίτερα κρίσιμη στις παρούσες συνθήκες, εν μέσω μιας πρωτοφανούς κρίσης η οποία έχει εκτινάξει τα ποσοστά ανεργίας των νέων σε δυσθεώρητα ύψη, η αναμόρφωση της τεχνικής - επαγγελματικής εκπαίδευσης μπορεί να αποτελέσει έναν άξονα αντιμετώπισης του προβλήμα- τος της ανεργίας. Το επιχείρημα αυτό επιβεβαιώνει και η συγκριτική εμπειρία καθώς παρατηρείται ότι στις χώρες που η τεχνική – επαγγελματική εκπαίδευση είναι ευρύτε- ρα διαδεδομένη, το ποσοστό ανεργίας των νέων είναι χαμηλότερο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ελβε- τία, η Αυστρία, η Τσεχία κ.α. θ) Την παραπάνω προοπτική επιβεβαιώνουν και οι προ- βλέψεις για την απασχόληση. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις προβλέψεις του CEDEFOP (02/2011 Skills supply and demand in Greece) για τις εξελίξεις στον τομέα της απασχόλησης στην Ελλάδα, το ποσοστό των προσφερό- μενων θέσεων απασχόλησης που αφορούν σε εργαζό- μενους με τυπικά προσόντα μεσαίου επιπέδου παρου- σιάζει αυξητική τάση, ενώ περιορίζονται οι θέσεις εργα- σίας χαμηλού επιπέδου προσόντων. Επιπλέον, οι μεγα- λύτερες προβλεπόμενες αυξήσεις των θέσεων απασχό- λησης μεσαίου επιπέδου προσόντων εκτιμάται ότι θα α- φορούν σε επαγγελματίες, τεχνολόγους – τεχνικούς βοηθούς, υπαλλήλους γραφείων και απασχολούμενους στην παροχή υπηρεσιών, ειδικότητες δηλαδή που θα πρέπει να προετοιμαστούν μέσω της τεχνικής - επαγ- γελματικής εκπαίδευσης. 2. Οι βασικοί στόχοι της πρότασης νόμου – Ο νέος θε- σμός του τεχνολογικού λυκείου και των τμημάτων εξει- δίκευσης 2.1. Η παρούσα πρόταση νόμου με τίτλο «Τεχνολογικό λύκειο» αποτελεί σημαντική παρέμβαση εξορθολογι- σμού και αναβάθμισης της τεχνικής – επαγγελματικής εκπαίδευσης στη χώρα μας. Ρυθμίζει θέματα διάρθρω- σης και περιεχομένου της δευτεροβάθμιας και μεταδευ- τεροβάθμιας τεχνικής – επαγγελματικής εκπαίδευσης. Το τεχνολογικό λύκειο καθίσταται ο φορέας παροχής δευτεροβάθμιας τεχνικής – επαγγελματικής εκπαίδευ- σης και τα τμήματα εξειδίκευσης τεχνικής – επαγγελμα- τικής εκπαίδευσης οι μονάδες παροχής μεταδευτερο- βάθμιας τεχνικής – επαγγελματικής εκπαίδευσης. Βασικός στόχος της αναδιάρθρωσης της τεχνικής – ε- παγγελματικής εκπαίδευσης, είναι η καταξίωση του τε- χνολογικού λυκείου ως σχολείο πρώτης επιλογής, το ο- ποίο διασφαλίζει στον απόφοιτό του μια ευρύτερη μόρ- φωση και γενική παιδεία, καθώς και βασικές κοινωνικές ικανότητες {οι οποίες σύμφωνα με τη σύσταση του Ευ- ρωπαϊκού Κοινοβουλίου (18.12.2006 /962/ΕΚ) αφορούν στην επικοινωνία στη μητρική γλώσσα (όπως επίσημα ο- ρίζεται από το κράτος μέλος της ΕΕ) και σε ξένες γλώσ- σες, στη μαθηματική ικανότητα και βασικές ικανότητες στην επιστήμη και στην τεχνολογία, στην ψηφιακή ικα- νότητα, στην ικανότητα στη μεθοδολογία της μάθησης, στις κοινωνικές ικανότητες και ικανότητες που σχετίζο- νται με την ιδιότητα του πολίτη, στην πρωτοβουλία και ε- πιχειρηματικότητα, στην πολιτισμική συνείδηση και έκ- φραση}, ενώ παράλληλα ενισχύει τις προοπτικές κοινω- νικής καταξίωσης, σταθερής απασχόλησης και επαγγελ- ματικής ανέλιξής του. Συνεπώς η τεχνική και επαγγελματική εκπαί- δευση που παρέχεται από το τεχνολογικό λύκειο και τα τμήματα εξειδίκευσης, εκτός των γενικότερων εκπαιδευ- τικών στόχων, υπηρετεί και διασφαλίζει στους αποφοί- τους της: α) την επιτυχή άσκηση ενός επαγγέλματος, β) τη δυνατότητα να παρακολουθούν τις τεχνολογικές και εργασιακές εξελίξεις αλλά και προγράμματα δια βίου μάθησης, για την περαιτέρω εξειδίκευση και επαγγελμα- τική τους πρόοδο και γ) τη δυνατότητα επαγγελματικής ανέλιξης μέσω της συνέχισης της εκπαιδευτικής και επαγγελματικής πορεί- ας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. 2.2. Ταυτόχρονα η παρούσα πρόταση νόμου σηματο- δοτεί μια νέα θεώρηση για την δευτεροβάθμια εκπαίδευ- ση. Στο πλαίσιο της νέας θεώρησης η δευτεροβάθμια τε- χνική – επαγγελματική εκπαίδευση είναι τουλάχιστον ι- σότιμη με τη δευτεροβάθμια γενική εκπαίδευση. Παρέχει στέρεες γενικές γνώσεις σε όλους τους μαθητές και πα- ράλληλα ολοκληρωμένες και σύγχρονες επαγγελματι- κές γνώσεις και δεξιότητες. Στη νέα αυτή θεμελιακή προσέγγιση ο μαθητής αντιμετωπίζεται ως ο κεντρικός δρών στη μαθησιακή διαδικασία και έχει δυνατότητα επι- λογής, κινητικότητας και πειραματισμού, που θα του επι- τρέψει να καταλήξει στις ορθότερες για τον ίδιο και το μέλλον του επιλογές. Η νέα αυτή θεώρηση για τη δευτεροβάθμια τεχνική - ε- παγγελματική εκπαίδευση αφήνει πίσω τον κατακερματι- σμό, και τις ανισότητες του παρελθόντος. Αναδιαρθρώ- νει τη δευτεροβάθμια τεχνική - επαγγελματική εκπαίδευ- ση ορθολογικά με ξεκάθαρη οπτική, σε αρμονία με το ευ- ρωπαϊκό περιβάλλον και τις ευρωπαϊκές και διεθνείς υ- 2 ποχρεώσεις και δεσμεύσεις της χώρας μας. Πρωτίστως όμως, η τεχνική - επαγγελματική εκπαίδευση εξορθολο- γίζεται κατά τρόπο ώστε να είναι σε θέση να παρέχει στους μαθητές ουσιαστικές γνώσεις γενικής παιδείας, υ- ψηλού ποιοτικού επιπέδου, τεχνολογική εκπαίδευση και εξειδίκευση, καθώς και να διασφαλίζει τη δυνατότητα, τόσο με τις γνώσεις και τις δεξιότητες, όσο και με το α- πολυτήριο και το πτυχίο που αποκτούν, να συμμετέχουν ισότιμα στην αγορά εργασίας και το ευρωπαϊκό επαγ- γελματικό γίγνεσθαι. Παράλληλα θα τροφοδοτηθεί η α- νάπτυξη, αφού υπάρξει εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυνα- μικό στον πρωτογενή, δευτερογενή αλλά και τον τριτο- γενή τομέα της παραγωγής. Στην κατεύθυνση αυτή η τε- χνική – επαγγελματική εκπαίδευση ενισχύεται έτι περαι- τέρω με την καινοτόμο εισαγωγή ενός έτους μεταδευτε- ροβάθμιας τεχνικής - επαγγελματικής εκπαίδευσης, δυ- νητικής παρακολούθησης. 3. Οι βασικές τομές της νέας πρότασης νόμου στη δευτεροβάθμια τεχνική - επαγγελματική εκπαίδευση 3.1. Η νέα δομή της δευτεροβάθμιας τεχνικής – επαγ- γελματικής εκπαίδευσης που προωθείται μέσω της πα- ρούσας πρότασης νόμου διαμορφώθηκε με βάση τις ο- μόφωνες προτάσεις του Εθνικού Συμβουλίου Πρωτοβάθ- μιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που οριστικοποι- ήθηκαν τον Νοέμβριο του 2009, την εκτεταμένη δημόσια διαβούλευση, την ευρωπαϊκή και διεθνή εμπειρία, τα δια- θέσιμα επιστημονικά δεδομένα και σε αρμονία με τις ευ- ρωπαϊκές οδηγίες και το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσό- ντων. Βασικές τομές της νέας δομής της δευτεροβάθ- μιας τεχνικής - επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι: α) Η δημιουργία του τεχνολογικού λυκείου ως μονά- δας δευτεροβάθμιας τεχνικής - επαγγελματικής εκπαί- δευσης (ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση - επιπέδου 3 κατά ISCED, και επιπέδου 2 κατά την οδηγία 36/2005 του ΕΚ) με την ενσωμάτωση των δύο εκπαιδευτικών μο- νάδων που λειτουργούν σήμερα (ΕΠΑ.Λ. και ΕΠΑ.Σ.). β) Η αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών με βά- ση τα μαθησιακά αποτελέσματα και σε αρμονία με τα ε- θνικά πρότυπα «επαγγελματικών περιγραμμάτων», στα οποία αναλύεται το επάγγελμα ή η ειδικότητα και αποτυ- πώνονται οι γνώσεις, οι δεξιότητες και οι ικανότητες που απαιτούνται για την άσκηση του συγκεκριμένου επαγ- γέλματος ή της ειδικότητας. γ) Η προσαρμογή των προγραμμάτων σπουδών στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφοράς Πιστωτικών Μονάδων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ECVET), διασφαλίζοντας την αναγνώριση και κατοχύρωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων και ενισχύοντας τη δυνατό- τητα κινητικότητας των αποφοίτων του τεχνολογικού λυκείου και πέραν των εθνικών συνόρων. δ) Η λειτουργία μεταδευτεροβάθμιων τμημάτων εξει- δίκευσης τεχνικής - επαγγελματικής εκπαίδευσης, εντός του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος, διάρκειας ενός σχολικού έτους με στόχο την παροχή ολοκληρωμένων επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων στους απο- φοίτους του τεχνολογικού λυκείου, προσφέροντας ανώ- τερο τίτλο αποφοίτησης (επιπέδου 4 κατά ISCED και επι- πέδου 3 κατά την οδηγία 36/2005 ΕΚ). ε) Η διασφάλιση της ισότητας ευκαιριών στην εκπαί- δευση, στην απασχόληση, στη δυνατότητα επιλογής ε- παγγελματικών στόχων και στην επίτευξή τους μέσω ε- ναλλακτικών εκπαιδευτικών διαδρομών και την κατάργη- ση όλων των φραγμών στις μετακινήσεις ή εγγραφές α- ποφοίτων από έναν τύπο σχολείου σε άλλο ή στην εσω- τερική μετακίνηση, εφόσον πληρούνται οι ελάχιστες τυ- πικές εκπαιδευτικές προϋποθέσεις, τα λεγόμενα «εκπαι- δευτικά ελάχιστα». στ) Η αύξηση των ευκαιριών και η διεύρυνση των επι- λογών και των δυνατοτήτων των μαθητών σε προγράμ- ματα και εκπαιδευτικές διαδρομές και η ενίσχυση της δυ- νατότητας οριζόντιας μετακίνησης των μαθητών ανάλο- γα με τους στόχους τους. η) Η θέσπιση ευνοϊκότερης πρόσβασης στα Τ.Ε.Ι. για τους αποφοίτους των φορέων παροχής δευτεροβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας τεχνικής – επαγγελματικής εκ- παίδευσης και παράλληλης ενίσχυσης της δυνατότητας ουσιαστικής προετοιμασίας για την συμμετοχή στις γενι- κές πανελλαδικές εξετάσεις σε όσους επιθυμούν να συ- νεχίσουν τις σπουδές τους στα πανεπιστήμια. 3.2. Επισημαίνεται ότι με την έκδοση των σχετικών κα- νονιστικών πράξεων, δυνάμει των νέων εξουσιοδοτήσε- ων, αλλά και την ενεργοποίηση των ρυθμίσεων που ήδη ισχύουν σχεδιάζεται και συγκεκριμενοποιείται η νέα θε- ωρητική προσέγγιση της δομής και λειτουργίας του τε- χνολογικού λυκείου και των τμημάτων εξειδίκευσης. Ει- δικότερα θεσπίζεται η εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων διδασκαλίας, η ενίσχυση της αυτενέργειας των μαθη- τών, η ισορροπημένη διδασκαλία μαθημάτων ειδικότητας και μαθημάτων γενικής παιδείας, η ενίσχυση των μορ- φών πραγματοποίησης της πρακτικής άσκησης και η πραγματοποίηση της συστηματικής ειδικής επιμόρφω- σης των εκπαιδευτικών της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, προκειμένου να επιτευχθεί μια ποιοτική τε- χνική – επαγγελματική εκπαίδευση που στηρίζει την οι- κονομική ανάπτυξη της χώρας, παράλληλα με την ικανο- ποίηση της ανάγκης για προσωπική και κοινωνική ανά- πτυξη. όλο το κείμενο στον παράτω σύνδεσμο http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/c8827c35-4399-4fbb-8ea6-aebdc768f4f7/Αιτιολογική%20Έκθεση%20ΠΝ%20ΥΠ%20Παιδείας.pdf http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/2f026f42-950c-4efc-b950-340c4fb76a24/t-lyk-eis.pdf